وقتی برای اولین بار سر و کله‌ی حافظه های فلش با ظرفیت بالا در بازار پیدا شد، بزرگترین نگرانی مشتریان (بجز قیمت) طول عمر این حافظه ها بود. دنبال کنندگان فناوری های روز دنیا از قابل اعتماد بودن هارد دیسک ها مطمئن بودند اما درباره حافظه اس اس دی ایده‌ای نداشتند.
حالا با گذشت سال‌ها از ورود حافظه اس اس دی به بازار، شاهد به بلوغ رسیدن این حافظه‌ها هستیم. خبر خوب این است که حافظه های اس اس دی بیشتر از آنکه فکرش را می‌کنید قابل اعتماد هستند، حداقل اینکه از لحاظ میزان اطلاعات از دست رفته و نگهداری اطلاعات بخوبی یک هارد دیسک عمل می‌کنند. اما خبر بد این است که حافظه اس اس دی نه بر اثر حجم زیاد اطلاعات نوشته شده و خوانده شده، بلکه بر اثر مرور زمان دچار مشکل می‌شود.
این بدین معناست که با استفاده مکرر از حافظه اس اس دی دیگر نباید نگران از دست رفتن اطلاعات خود باشید؛ اما این مسأله هم دلیل مناسبی برای تهیه نکردن نسخه پشتیبان از اطلاعات‌تان نیست.
قبل از اینکه به سراغ آزمایش‌هایمان برویم، بهتر است ابتدا با تعدادی از اصطلاحات فنی مرتبط با حافظه های اس اس دی آشنا شوید.
- MLC و SLC: حافظه سلولی چند سطحی (MLC – Multi Level Cell Memory) ارزان‌تر و کندتر است که در حافظ های اس اس دی برای سطح بازار عمومی استفاده می‌شود. حافظه سلولی یک سطحی (SLC – Single Cell Memory) در اس اس دی های سطح بالاتر و تجاری استفاده می‌شود که سرعت بالاتری دارد و احتمال از دست رفتن اطلاعات آن نیز بسیار اندک است.
- بلاک حافظه(Memory Block): به بخشی از حافظه فیزیکی یک حافظه فلش می‌گویند. یک بلاک بد، بلاکی است که دچار مشکل شده است. این بلاک ها یا قابل دسترسی هستند یا عملیات را با سرعت کمی انجام می‌دهند. این‌گونه بلاک ها منجر به از دست رفتن اطلاعات شما می‌شوند.
- TBW: این عبارت را برای نمایش ترابایت های نوشته شده بکار می‌برند. به مجموع اطلاعات نوشته شده یا بازنویسی شده در طول عمر یک حافظه با واحد ترابایت را TBW می‌گویند.
با دانستن این نکات، به سوال زیر پاسخ می‌دهیم.
حافظه اس اس دی چه مدت دوام خواهد آورد ؟
شرکت های سازنده حافظ های اس اس دی برای تعیین میزان قابل اعتماد بودن دستگاه‌های خود از بیان ۳ فاکتور استفاده می‌کنند؛ عمر استاندارد، تعداد ترابایت های نوشته شده و میزان اطلاعات نوشته شده در طول یک مدت خاص (مثلاً یک روز). مشخص است که استفاده از این ۳ فاکتور، نتایج مختلفی را بهمراه دارد. واضح است که با استفاده از این ۳ فاکتور کلی شاید بتوان اطلاعاتی مناسب را در اختیار مصرف کننده قرار داد اما پیش‌بینی دقیق طول عمر یک حافظه اس اس دی تقریباً غیرممکن است. ما فقط می‌توانیم حد مبهمی را تعیین کنیم که اگر حجم اطلاعات‌تان از آن حد بیشتر شود، امکان بروز خطا و محاسبات بوجود می‌آید.
اخیراً تحقیقاتی پیرامون تعیین دقیق‌تر عمر یک درایو حالت جامد (حافظه اس اس دی) انجام شده است. در ادامه به بعضی از معروف ترین این تحقیقات اشاره می‌کنیم:
از مهم‌ترین این تحقیقات، کار مشترک گوگل و دانشگاه تورونتو درباره نرخ بروز اشکال در درایو های سرور هاست.
این تحقیق نشان داد که افزایش نرخ خطا در حافظه های اس اس دی بر خلاف نظریه‌ای که در گذشته مطرح شده بود، بجای آنکه با افزایش میزان نوشتن اطلاعات رابطه داشته باشد، با افزایش عمر رابطه مستقیم دارد. در این تحقیق همچنین مشخص شد که گوگل در مراکز داده خود، به ازای هر چهاد هارد دیسک، از یک حافظه اس اس دی استفاده می‌کند. در طول مدت ۴ ساله این تحقیقات، حافظه های اس اس دی با بلاک های بد بیشتری روبرو شدند و نرخ بروز خطا نیز در حافظه اس اس دی بیشتر از هارد دیسک های معمولی بود. نتیجه: در محیط های مهم و نیازمند به خوانش سریع اطلاعات، حافظه اس اس دی بیشتر از حافظه هارد دیسک دوام خواهد آورد اما امکان بروز خطا در اس اس دی بالاتر خواهد بود. همچنین حافظه های اس اس دی با سن بالاتر، بیشتر در معرض بروز خطا هستند.
مقاله مرتبط: مغز شما محل نگهداری حافظه نیست، خود حافظه است !
The Tech نیز گزارشی در مورد طول عمر برند های معروف تهیه کرده است.
در میان شش برند مورد آزمایش؛ تنها کینگستون، سامسونگ و کورسر توانستند تا ۱۰۰۰ ترابایت نوشتن اطلاعات را دوام بیاورند، بقیه برند ها در بازه ۷۰۰ تا ۹۰۰ ترابایت دچار نقص شدند. دو تا از
درایو هایی که دچار نقص شدند؛ سامسونگ و اینتل بودند که از تراشه های ارزان‌تر MLC استفاده می‌کردند. این در حالی است که حافظه اس اس دی کینگستون که سالم ماند نیز از چیپ مشابه استفاده می‌کرد. نتیجه: انتظار می‌رود یک حافظه اس اس دی ۲۵۰ گیگابایتی بتواند تا یک پتابایت ( ۱۰۲۴ ترابایت) نوشتن اطلاعات را طاقت بیاورد، هر چند که در این آزمایش بعضی‌ها از این حد نیز گذشتند. بهتر است که اگر درایو شما دچار نقص شده است، آن را با درایو های SLC جایگزین کنید.
این نکته هم قابل توجه است که با بالا رفتن ظرفیت یک حافظه اس اس دی، با افزایش سکتور ها و فضا، عمر این درایو ها نیز افزایش پیدا می‌کند. برای مثال یک درایو ۲۵۰ گیگابایتی ۸۴۰ MLC ساخت سامسونگ بعد از نوشتن ۹۰۰ ترابایت اطلاعات دچار خطا شد. این درحالی است که اگر همین آزمایش را روی حافظه مشابه با ظرفیت ۱ ترابایت انجام دهیم، این نقص به شکل قابل توجهی دیرتر بروز خواهد کرد.
در گزارش دیگری، فیسبوک از تحقیقات خود در باره طول عمر حافظه های اس اس دی استفاده شده در مراکز داده خود می‌گوید.
در این تحقیقات، آن‌ها بیشتر روی عوامل محیطی مؤثر بر طول عمر حافظه ها بحث کرده اند. برای مثال: محققان به این نتیجه رسیدند که دمای بالای محیط می‌تواند باعث کاهش عمر یک حافظه اس اس دی شود. آن‌ها همچنین دریافتند که اگر این درایو ها بتوانند بعد از تشخیص اولین خطا ها به کار خود ادامه دهند، به احتمال بسیار زیاد بیشتر از مقدار پیش‌بینی شده توسط نرم‌افزار های عیب یابی عمر خواهد کرد. فیسبوک همچنین در تناقض با گزارش مشترک گوگل، اعلام کرده است که نرخ بالای نوشتن و خواندن اطلاعات می‌تواند در طول عمر یک حافظه اس اس دی تأثیر بسزایی داشته باشد. البته مشخص نیست که آیا فیسبوک، سن درایو های خود را نیز در نظر می‌گرفته است یا نه. نتیجه: بدون در نظر گرفتن خطا های جزئی و کم اهمیت، این درایو ها طول عمر بیشتری از مقدار پیش‌بینی شده دارند. همچنین باید TDW بیشتری به عنوان طول عمر برای حافظه اس اس دی خود در نظر بگیرید؛ زیرا نرم‌افزار های عیب یابی به خاطر سیستم طبقه بندی بافر در این درایو ها، عمل‌کرد دقیقی ندارند.
نگران نباشید !
خوب، با دانستن همه این اطلاعات چه نتیجه کلی‌ایی می‌توان گرفت ؟ اگر پشت سر هم این گزارش ها را بخوانید به این نتیجه می‌رسید که حافظه اس اس دی شما پس از گذشت ۲ سال منفجر خواهد شد. این نکته را بخاطر داشته باشید که ۲ تا از تحقیقات بالا بر روی درایو های تجاری سطح بالا انجام شده‌اند که بطور مرتب هر روز مورد استفاده های عظیم قرار می‌گیرند. همچین آزمایش مربوط به درایو های بازار عادی نیز با استفاده غیرعادی (استفاده مداوم و پیوسته در ۲۴ ساعت روز) همراه بود. یک کاربر عادی اگر بخواهد به مصرف یک پتابایت برسد، باید برای دهه ها مدام کامپیوتر خود را مورد استفاده قرار دهد. حتی یک گیمر یا کاربر پر مصرف هم نمی‌تواند در مدت کوتاه به این مقدار برسد.
به عبارت دیگر: قبل از این که حافظه اس اس دی دچار نقص شود، شما سیستم خود را به کلی ارتقا داده‌اید.
علاوه بر اینکه احتمال بروز خطا در حافظه اس اس دی با افزایش عمر بالاتر می‌رود، این احتمال هم وجود دارد که قطعات الکترونیکی یک درایو، مثل تمامی قطعات دیگر یک کامپیوتر، دچار مشکل شوند. از آنجایی که احتمال بروز خطا وجود دارد، بهتر است از اطلاعات حیاتی خود نسخه پشتیبان تهیه کنید و در حافظه های جانبی یا ابری ذخیره کنید. اگر بار دیگر به فکر طول عمر درایو اس اس دی خود افتادید و ذهنتان مشغول شد، یادتان باشد: نگران نباشید !
[…] مقاله مرتبط: حافظه های اس اس دی چه مدت دوام می‌آورند؟ […]